Giải thích chi tiết về lỗi CAA, nguyên nhân và cách cấu hình chính xác để cấp SSL thành công

Trong quá trình cấp chứng chỉ SSL, đặc biệt là khi dùng Let’s Encrypt hoặc các hệ thống tự động như Certbot, nhiều quản trị viên gặp phải lỗi “CAA record prevents issuing the certificate: SERVFAIL”. Đây là một trong những lỗi khó chịu nhất vì nó không xuất phát từ máy chủ web mà nằm ở tầng DNS, nơi quá trình xác thực của Let’s Encrypt bắt đầu. Khi lỗi xảy ra, dù cấu hình server hoàn chỉnh đến đâu, chứng chỉ vẫn không thể được cấp. Để khắc phục, cần hiểu rõ bản chất của bản ghi CAA, lý do Let’s Encrypt kiểm tra nó và tại sao việc cấu hình sai hoặc DNS phản hồi không chính xác lại khiến quá trình phát hành chứng chỉ thất bại.

Bản chất của CAA và vai trò trong cấp chứng chỉ

CAA, viết tắt của Certificate Authority Authorization, là một loại bản ghi DNS cho phép chủ sở hữu domain chỉ định rõ hãng phát hành chứng chỉ SSL nào được phép cấp chứng chỉ cho domain của mình. Khi một CA, ví dụ Let’s Encrypt, cố gắng cấp chứng chỉ, hệ thống CA sẽ truy vấn DNS của domain để kiểm tra bản ghi CAA. Nếu domain không có bất kỳ bản ghi CAA nào, CA mặc định hiểu rằng không có giới hạn nào và được phép cấp chứng chỉ. Nếu domain có bản ghi CAA nhưng không liệt kê Let’s Encrypt, hoặc DNS không trả lời đúng, CA sẽ từ chối yêu cầu.

Về bản chất, CAA giống như một lớp bảo vệ, giúp ngăn chặn việc cấp chứng chỉ trái phép. Trong một số hệ thống DNS, quản trị viên hoặc nhà cung cấp dịch vụ có thể thiết lập sẵn CAA với một hoặc vài CA mặc định. Khi người dùng tự chuyển sang dùng Let’s Encrypt, bản ghi đó trở thành rào cản vì Let’s Encrypt không nằm trong danh sách được phép. Từ đó phát sinh lỗi.

Hiểu rõ lỗi SERVFAIL và tại sao nó xuất hiện

Trong số các lỗi liên quan đến CAA, SERVFAIL là lỗi phổ biến nhất nhưng cũng gây bối rối nhất. Nhiều quản trị viên nhầm rằng SERVFAIL là lỗi cấu hình trong máy chủ web, nhưng thực chất đây là lỗi DNS. SERVFAIL nghĩa là DNS server — ở tầng authoritative — không thể trả về câu trả lời hợp lệ cho truy vấn CAA. Nguyên nhân có thể đến từ cấu hình sai nameserver, lỗi phần mềm DNS, ngắt quãng mạng hoặc do sự kết hợp giữa bản ghi sai và việc DNS không đảm bảo chuẩn RFC yêu cầu.

Let’s Encrypt yêu cầu DNS phải trả về một câu trả lời rõ ràng. Nếu không có bản ghi CAA, DNS phải trả về “không tồn tại”. Nếu có bản ghi, DNS phải cung cấp nội dung chính xác. Nhưng khi DNS không phản hồi, phản hồi lỗi hoặc bị chặn bởi cấu hình không chuẩn, Let’s Encrypt coi đó là rủi ro bảo mật và từ chối cấp chứng chỉ.

Điều này đặc biệt hay xảy ra ở các nhà cung cấp DNS nhỏ hoặc các hệ thống không hỗ trợ truy vấn CAA tiêu chuẩn. Một số nhà đăng ký tên miền cung cấp DNS miễn phí nhưng hệ thống không xử lý được truy vấn CAA, hoặc xử lý không ổn định, khiến mọi yêu cầu cấp SSL wildcard đều thất bại.

Vì sao vấn đề này thường xuất hiện khi xin chứng chỉ wildcard

Một yếu tố làm lỗi này xuất hiện nhiều hơn là việc xin chứng chỉ wildcard, đặc biệt khi kết hợp với HTTP challenge. Khi hệ thống phát hiện chứng chỉ yêu cầu là *.domain.com, Let’s Encrypt buộc phải dùng DNS-01 challenge thay vì HTTP-01. Điều này khiến mọi vấn đề ở DNS trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nếu DNS không ổn định, bản ghi TXT không thể được tạo, CAA không thể truy vấn hoặc DNS phản hồi chậm, toàn bộ quá trình xác thực sẽ dừng lại.

Chính vì lý do đó, khi sử dụng wildcard, việc cấu hình DNS chuẩn RFC, phản hồi chính xác, không bị lỗi phân giải và không bị thiếu bản ghi hỗ trợ là yêu cầu bắt buộc. Những trường hợp như sử dụng DNS của nhà mạng, DNS miễn phí nhưng chất lượng thấp hoặc DNS được cấu hình sai NS zone là nguyên nhân thường gặp nhất.

Cách cấu hình CAA đúng và đảm bảo tương thích với Let’s Encrypt

Để một domain có thể cấp chứng chỉ từ Let’s Encrypt, bạn cần đảm bảo nếu domain có bản ghi CAA, bản ghi phải cho phép Let’s Encrypt phát hành chứng chỉ. Giá trị chuẩn được dùng như sau:

0 issue "letsencrypt.org"

Trong trường hợp bạn muốn cấp chứng chỉ wildcard, có thể thêm bản ghi issuewild, dù không bắt buộc, vì issue mặc định đã bao涵 wildcard:

0 issuewild "letsencrypt.org"

Hai bản ghi trên nói rằng Let’s Encrypt được phép phát hành chứng chỉ cho domain và cho cả wildcard. Nếu domain không có bản ghi issue liên quan đến CA khác, Let’s Encrypt có toàn quyền cấp chứng chỉ.

Tuy nhiên, không chỉ bản ghi CAA mới quan trọng. DNS phải phản hồi chính xác và không được gây ra lỗi khi CA truy vấn. Điều đó dẫn đến yêu cầu cấu hình NS đúng. Một domain chỉ được trỏ đến một bộ nameserver duy nhất. Nếu bạn dùng Cloudflare nhưng trong DNS zone vẫn còn bản ghi NS cũ từ nhà đăng ký, truy vấn CAA sẽ hỗn loạn và dẫn đến SERVFAIL. DNS phải được tinh gọn để chỉ phản hồi từ hệ thống authoritative duy nhất.

Cách xử lý khi gặp lỗi SERVFAIL trong thực tế

Một khi lỗi SERVFAIL xuất hiện, cách nhanh nhất là kiểm tra tính toàn vẹn của DNS. Việc đầu tiên là xác định domain đang sử dụng nameserver nào, và những nameserver đó có thực sự hoạt động ổn định hay không. Nếu DNS chạy trên hệ thống riêng hoặc phần mềm DNS nội bộ, cần kiểm tra xem dịch vụ có đang xử lý truy vấn CAA đúng chuẩn hay không.

Nhiều trường hợp SERVFAIL xảy ra vì DNS được cấu hình không chính xác hoặc zone file chứa lỗi. Những bản ghi NS thừa, bản ghi trỏ về server không còn hoạt động, hay bản ghi SOA sai đều có thể gây lỗi CAA. DNS không chỉ phục vụ A record, mà toàn bộ cấu trúc của zone phải lành mạnh.

Nếu bạn đang sử dụng Cloudflare thì vấn đề SERVFAIL thường liên quan đến việc nameserver tại nhà đăng ký chưa được cập nhật đầy đủ. Cloudflare tự động cấu hình CAA, vì vậy rất hiếm khi gây lỗi, trừ khi một trong hai nameserver Cloudflare không được khai báo tại nhà đăng ký domain. Khi hai nameserver không đồng bộ, Let’s Encrypt truy vấn vào nameserver không chính thức và gặp lỗi.

Nếu bạn dùng DNS từ các nhà cung cấp nhỏ, có thể hệ thống của họ không hỗ trợ truy vấn CAA. Lúc này bạn cần chuyển DNS sang Cloudflare, Route53, hoặc các hệ thống DNS có khả năng phản hồi chuẩn RFC. Việc chuyển DNS không thay đổi domain hay ảnh hưởng trang web nếu được thực hiện đúng.

Tối ưu DNS để tránh lỗi trong tương lai

Một DNS ổn định cần tránh việc lẫn lộn giữa nhiều hệ thống. Điều này có nghĩa domain phải được trỏ NS chính xác và zone bên trong không chứa NS không liên quan. Bản ghi CAA cần được cấu hình rõ ràng nếu bạn muốn giới hạn CA, hoặc xóa hoàn toàn để CA tự do cấp chứng chỉ.

Nếu bạn dùng wildcard cho nhiều subdomain, hãy đảm bảo DNS có độ trễ thấp và phản hồi ổn định, vì DNS-01 challenge yêu cầu ghi TXT theo thời gian thực. Hệ thống DNS kém chất lượng sẽ khiến TXT không cập nhật kịp thời, dẫn đến lỗi CAA hoặc lỗi xác thực.

Kết luận

Lỗi CAA SERVFAIL là lỗi xuất phát từ tầng DNS, không thuộc về web server hay Certbot. Để giải quyết dứt điểm, cần kiểm tra tính ổn định của DNS, đảm bảo nameserver được thiết lập đúng, xóa các bản ghi NS lẫn lộn, cấu hình CAA chính xác và sử dụng hệ thống DNS có khả năng truy vấn ổn định. Khi DNS hoạt động đúng chuẩn, quá trình cấp chứng chỉ, kể cả wildcard, sẽ diễn ra trơn tru và không gặp trở ngại. Việc hiểu rõ bản chất của bản ghi CAA giúp quản trị viên chủ động kiểm soát quá trình cấp SSL, đồng thời ngăn ngừa những lỗi khó đoán phát sinh từ tầng mạng mà nhiều người thường bỏ qua.